Wyobraź sobie, że uczysz się grać w szachy. Opanowujesz wszystkie zasady, strategie, otwarcia. Stajesz się całkiem dobrym graczem. A teraz ktoś wprowadza nową figurę z zupełnie nowymi zasadami poruszania się. Czy ucząc się grać z tą nową figurą, zapominasz, jak poruszać się pionkiem czy skoczkiem? Oczywiście, że nie. Twój mózg potrafi integrować nową wiedzę, nie tracąc tej już nabytej. Niestety, dla wielu systemów sztucznej inteligencji jest to ogromne wyzwanie, znane jako “katastroficzne zapominanie”. ...

W erze Big Data, dane stały się najcenniejszym zasobem organizacji. Jednak dostęp do nich często ograniczony jest przez barierę techniczną – konieczność posługiwania się językami zapytań, takimi jak SQL. Od lat marzeniem analityków i inżynierów jest stworzenie systemu, który pozwoliłby na “rozmowę” z bazą danych w naturalnym języku. Systemy Text-to-SQL mają realizować tę wizję, jednak ich droga jest wyboista. Starsze modele, choć obiecujące, często zawodziły w starciu z realnym światem: były “kruche”, nie radziły sobie z nieznanymi schematami baz danych i wymagały kosztownego dostrajania do każdej nowej dziedziny. ...

W erze, w której Duże Modele Językowe (LLM), takie jak GPT-4 czy Llama, zdają się rozumieć świat, wciąż istnieje fundamentalne wyzwanie: jak skutecznie i efektywnie je uczyć? Standardową metodą jest Dostrajanie Nadzorowane (Supervised Fine-Tuning, SFT), które polega na “dokarmianiu” modelu tysiącami przykładów poprawnych odpowiedzi. Jednak, jak wskazuje przełomowa publikacja “On the Generalization of SFT: A Reinforcement Learning Perspective with Reward Rectification” (arXiv:2508.05629), SFT ma ukrytą wadę, która ogranicza jego prawdziwy potencjał. ...

W świecie, w którym roboty i systemy AI coraz częściej uczą się poprzez obserwację i interakcję z ludźmi, kluczowym wyzwaniem pozostaje efektywność tego procesu. Tradycyjne metody uczenia się przez naśladowanie (Imitation Learning) często wymagają od ludzkiego nauczyciela ciągłego nadzoru i korygowania błędów, co jest czasochłonne i kosztowne. Zespół naukowców z Jelle Luijkx na czele proponuje przełomowe rozwiązanie w swojej najnowszej publikacji zatytułowanej “ASkDAgger: Active Skill-level Data Aggregation for Interactive Imitation Learning”. ...

Czy komputery mogą nauczyć się “słyszeć” rytm w strumieniu danych, podobnie jak my słyszymy rytm w muzyce? I czy dzięki tej umiejętności mogą lepiej chronić nas przed awariami, oszustwami finansowymi czy problemami zdrowotnymi? Na te pytania próbuje odpowiedzieć nowa praca naukowa zatytułowana “CaPulse: Wykrywanie anomalii poprzez dostrajanie się do przyczynowych rytmów szeregów czasowych”. Problem z Anomaliami Żyjemy w świecie danych. Od bicia naszych serc, przez wahania na giełdzie, po zużycie energii w inteligentnym mieście – wszystko to są szeregi czasowe, czyli dane zbierane w regularnych odstępach czasu. W tych danych często czają się anomalie: dziwne, nieoczekiwane zdarzenia, które mogą sygnalizować problem. Może to być nagła arytmia serca, podejrzana transakcja bankowa czy zbliżająca się awaria silnika w fabryce. ...

W świecie, gdzie sztuczna inteligencja (AI) rozwiązuje coraz bardziej złożone problemy, formalne dowodzenie twierdzeń matematycznych pozostaje jednym z najtrudniejszych wyzwań. To Mount Everest dla maszynowego rozumowania, wymagający nie tylko potężnej mocy obliczeniowej, ale przede wszystkim głębokiej, logicznej dedukcji. Publikacja naukowa “Goedel-Prover-V2: Scaling Formal Theorem Proving with Scaffolded Data Synthesis and Self-Correction” przedstawia przełomowy system, który wznosi automatyczne dowodzenie na nowy poziom. Architektura Systemu Sercem Goedel-Prover-V2 jest zaawansowany model językowy, który został specjalnie przeszkolony i dostosowany do pracy z asystentami dowodzenia, takimi jak Lean. Architektura systemu opiera się na cyklicznej interakcji między kilkoma kluczowymi komponentami: ...

W świecie sztucznej inteligencji dane są paliwem, które napędza modele do nauki. Ale co, jeśli to paliwo jest zanieczyszczone? Błędnie oznaczone dane, zwane szumem w etykietach, to ogromny problem, który może sprawić, że nawet najlepszy algorytm nauczy się kompletnych bzdur. Publikacja “ε-Softmax: Approximating One-Hot Vectors for Mitigating Label Noise”, przyjęta na prestiżową konferencję NeurIPS 2024, proponuje eleganckie rozwiązanie tego problemu. Problem: Gdy model ślepo ufa etykietom Wyobraźmy sobie, że uczymy model rozpoznawać zwierzęta. Pokazujemy mu zdjęcie uroczego kota. W tradycyjnym podejściu dajemy mu absolutnie pewną informację, tzw. wektor one-hot: ...

W dziedzinie uczenia maszynowego, zdolność modelu do oceny własnej pewności jest kluczowa dla jego niezawodności, zwłaszcza w zastosowaniach o wysokim ryzyku, takich jak medycyna czy autonomiczne pojazdy. Publikacja z arXiv o numerze 2508.00754, zatytułowana “A Simple and Effective Method for Uncertainty Quantification and OOD Detection”, autorstwa Yaxin Ma, Benjamina Colburna i Jose C. Principe, wprowadza innowacyjne i wydajne podejście do tego problemu. Artykuł skupia się na dwóch powiązanych ze sobą zagadnieniach: kwantyfikacji niepewności oraz wykrywaniu próbek spoza rozkładu (Out-of-Distribution, OOD). ...

Rekrutacja uczestników to jeden z kluczowych ograniczników w rozwoju leków: aż 80% badań nie osiąga celów rekrutacyjnych, a opóźnienia mogą kosztować nawet 8 mln USD dziennie. Autorzy proponują multimodalny model głębokiego uczenia, który przewiduje liczbę pacjentów oraz oszacowuje niepewność przewidywań. Wyzwania w prognozowaniu rekrutacji Dotychczas stosowano: Modele deterministyczne (XGBoost, LightGBM) dające estymatę punktową, nie uwzględniające zmienności. Modele stochastyczne (procesy Poissona, Poisson–Gamma) zwracające przedziały ufności, ale słabo skalujące się przy złożonych danych. Architektura modelu Dane wejściowe ...

Artykuł „Consensus-Driven Active Model Selection” przedstawia metodę CODA, która umożliwia wybór najlepszego modelu ML spośród wielu kandydatów przy użyciu minimalnej liczby etykiet. CODA wykorzystuje zgodność i rozbieżność między modelami, by określić, które dane warto oznaczyć. 🚀 Kluczowe koncepcje Aktywna selekcja modeli: zamiast pełnego zbioru walidacyjnego, CODA wybiera punkty danych, których etykiety przyniosą najwięcej informacji. Modelowanie konsensusu: wykorzystuje zmodyfikowany model Dawid-Skene z wnioskowaniem Bayesowskim do oceny wydajności modeli. Rozkład PBest: opisuje bieżące przekonanie, który model jest najlepszy; aktualizowany po każdej nowej etykiecie. 🧪 Jak działa CODA? Zbierane są predykcje modeli na nieoznaczonych danych. Obliczany jest konsensus etykiety na podstawie predykcji wszystkich modeli. Każdy model dostaje priory rozkładu błędów (macierz pomyłek) typu Dirichleta: $$ \theta_{k, c, c’} = \frac{\beta_{c, c’} + \alpha \hat{M}_{k, c, c’}}{T} $$ CODA aktualizuje rozkład prawdopodobieństwa najlepszego modelu: $$ PBest(h_k) = \int_0^1 f_k(x) \prod_{l \ne k} F_l(x) dx $$ Kolejny punkt do etykietowania wybierany jest poprzez maksymalizację oczekiwanej informacji: $$ EIG(x_i) = H(PBest) - \sum_c \hat{\pi}(c \mid x_i) H(PBest^c) $$ 📊 Wyniki CODA wygrywa z konkurencją w 18 z 26 zadań benchmarkowych. Osiąga wybór optymalnego modelu przy do 70% mniejszej liczbie etykiet. Szczególnie skuteczna w zadaniach wieloklasowych (np. DomainNet, WILDS). ❗ Ograniczenia W zadaniach binarnych z dużą nierównowagą danych CODA może działać słabiej (np. CivilComments, CoLA). Skuteczność zależy od trafności konsensusu między modelami. 🔮 Kierunki rozwoju Lepsze priory, np. z wiedzy eksperckiej lub cech nienadzorowanych. Rozszerzenie na zadania inne niż klasyfikacja. Integracja z frameworkami active learning/testing. Linki Na podstawie publikacji 📄 arXiv:2507.23771 PDF